Vườn Quốc gia U Minh Hạ nằm trên địa bàn các xã Khánh Lâm, Khánh An thuộc huyện U Minh và các xã Trần Hợi, Khánh Bình Tây Bắc thuộc huyện Trần Văn Thời với diện tích tự nhiên hơn 8.527 ha. Nơi đây hiện là địa điểm cư trú của gần 250 loài thực vật 250 loài thực vật, 182 loài chim, 20 loài bò sát sát và lưỡng thê, 40 loài thú và nhiều loài côn trùng khác, các loài thú quý hiếm, đặc biệt là những loài được ghi tên vào Sách Đỏ thế giới và Việt Nam.
Với diện tích rộng lớn cùng nhiều cá thể loài sinh sống, công tác bảo vệ rừng cũng là nhiệm vụ hàng đầu nơi đây. Hàng trăm cán bộ canh giữ rừng vẫn ngày đêm miệt mài thay ca cách mỗi tiếng với mong muốn giữ nguyên vẹn vẻ đẹp hoang sơ cho một hệ sinh thái rừng đất phương Nam.
Toàn cảnh Vườn Quốc gia U Minh Hạ nhìn từ trên cao.
Tham gia tour du lịch sinh thái trải nghiệm rừng tràm U Minh Hạ bằng xuồng, du khách sẽ được len lỏi giữa tán rừng tràm và trải nghiệm các hoạt động đặt lờ, đặt lợp bắt cá, lươn rừng.
Chia sẻ với phóng viên Gia đình Việt Nam, ông Hồ Hoàng Ca - PGĐ Vườn Quốc gia U Minh Hạ cho biết: “Hiện tại cán bộ giữ rừng được chia thành 13 đội, mỗi đội sẽ nhận nhiệm vụ giữ các chốt xung quanh toàn bộ rừng. Các đội phân công cán bộ trực 24/24 tại chốt, chốt gác gần nhất cách cổng vào khoảng 6km còn chốt xa nhất khoảng hơn 20km. Công tác gác rừng càng vất vả hơn mỗi độ mùa khô (từ đầu tháng 2 đến giữa tháng 6 hằng năm), nguy cơ cháy rừng cao vì thế các tháng nắng gắt hầu như tất cả cán bộ phải ở hàng tháng trong rừng sâu túc trực canh gác”.
Ông Lê Phương Nguyên (bên trái) - Trường VPĐD Tạp chí Gia đình Việt Nam tại TP Cần Thơ tặng quà lưu niệm cho ông Hồ Hoàng Ca - PGĐ Vườn Quốc gia U Minh Hạ.
Trải nghiệm thực tế giữa bạt ngàn rừng U Minh Hạ mới thấu hiểu được một phần khổ cực cán bộ nơi đây trải qua mỗi ngày. Mỗi chốt gác là nơi sinh hoạt chung của 5-7 cán bộ, được xây dựng như một ngôi nhà nhỏ lọt thỏm giữa những tán cây xanh, bốn bề xung quanh hầu như là rừng, là nước.
Trên cạn là đường mòn nhỏ um tùm cây cối được phát quang thường xuyên để tiện cho việc đi tuần tra rừng, cách nơi ở với chốn rừng thiêng là rãnh nước sâu không thấy đáy, bao trùm bốn bề là hàng cừ tràm xưa có tuổi đời hàng chục năm. Sâu vào bên trong rừng kỳ bí là nơi sinh sống của hàng ngàn động thực vật đến nay vẫn chưa một ai dám khẳng định đã khai phá hết.
Lực lượng trực canh giữ rừng VQG U Minh Hạ phải đóng quân trong rừng sâu hàng chục km, ngày đêm tuần tra, quan sát và canh giữ nhiều hệ sinh thái, động thực vật phong phú, đa dạng.
Theo anh Hồ Chí Linh - Cán bộ công tác tại phòng sinh thái du lịch và môi trường tại VQG U Minh Hạ: “Công việc hàng ngày của cán bộ nơi đây là bảo trì, kiểm tra an toàn các tuyến du lịch để đón tiếp khách du lịch khi đến tham quan VQG U Minh Hạ. Bên cạnh đó, chúng tôi phân bổ thời gian trực đài quan sát 24/24, ban ngày thì tập trung công tác phòng cháy chữa cháy, đến đêm thì trực đêm tuần tra dọc các tuyến rừng phòng đối tượng vi phạm lẩn trốn. Công việc hầu như đều gắn bó với rừng U Minh Hạ, chỉ được thay phiên nhau 1 vài buổi trong tháng để về thăm gia đình, sau đó phải quay trở lại rừng thực hiện nhiệm vụ cùng anh em”.
Song đó, khi được đề cập về những khó khăn, anh Linh cũng bộc bạch về những hiểm trở hiện nay khi thực hiện nhiệm vụ giữa nơi rừng thiêng nước độc “công tác tuần ra quản lí đòi hỏi các đội phải lội vào trực tiếp vào từng vùng tuần tra, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm trong khi đồ bảo hộ thì còn hạn chế.
Mùa khô càng vất vả hơn khi giữa cái nắng 35- 40 độ hơn, mỗi ca trực 2 tiếng, anh em đều phải túc trực trên mười mấy đài quan sát không ngơi phút nào đề phòng cháy rừng. Hầu hết các cán bộ công tác gác rừng đều có thâm niên nhiều năm với công việc, người ít cũng 5-7 năm, người nhiều thì vài chục năm”.
Hàng chục đài quan sát cao hơn chục mét được dựng giữa rừng nước mênh mông phục vụ cho công tác canh gác rừng theo dõi tổng quan hơn 8.527 ha rừng thiên nhiên.
Sinh hoạt giữa rừng không dễ dàng, thiếu trước hụt sau về mặt vật chất cùng tiền lương theo quy định hiện tại thật sự cũng là vấn đề nan giải cho cuộc sống gia đình của mỗi cán bộ nơi đây. Tuy vậy, tình cảm yêu thương cùng tinh thần đùm bọc nhau cũng là động lực giữ chân những “anh hùng” thầm lặng trong cánh rừng tiếp tục công tác tốt.
Đêm đến là khoảng thời gian sum họp quây quần bên bếp lửa với những câu chuyện về rừng, về người U Minh giữa cán bộ Vườn quốc gia U Minh Hạ cùng nhóm phóng viên tác nghiệp.
Bên bếp lửa cháy các anh chia sẻ về hành trình kề vai sát cánh cùng nhau trong những đêm trực rét rừng, những vụ án phối hợp cùng các chiến sĩ công an đối đầu với tội phạm nguy hiểm lẩn trốn trong rừng sâu hay những câu chuyện ngộp thở có thật giữa cuộc gặp mặt của người và “ông hổ mây”,...
Mỗi cán bộ công tác gác rừng mang một câu chuyện riêng về sự gắn bó với công việc không nhiều người xung phong nhưng ở họ luôn mang chung một tình yêu với rừng, với các loài sinh vật tồn tại nơi đây.
Một trong những buổi giao lưu ấm áp hiếm hoi của lực lượng canh gác rừng U Minh Hạ.
Tuy phải luôn đối mặt với vất vả, hiểm nguy, những cuộc chạm trán với rắn độc, rắn chúa, động vật hoang dã lớn là chuyện diễn ra hằng ngày, sợ hơn là những câu chuyện về “duyên gặp ông” (loài rắn hổ mây khổng lồ) nhưng mỗi cán bộ gác rừng U Minh Hạ đều mang một năng lượng tích cực khi kể câu chuyện về nghề của mình.
Các anh chia sẻ đây là nhiệm vụ có ý nghĩa và giá trị với “lá phổi xanh” của nhân loại, đặc biệt hơn, U Minh Hạ còn là địa điểm lưu giữ nhiều dấu ấn lịch sử. Hơn thế, hiện tại rừng U Minh Hạ đang là mái nhà thiên nhiên của hàng ngàn cá thể tự nhiên và cả những động vật khổng lồ huyền thoại tốn bao giấy mực nhưng vẫn hiếm lần con người được nhìn thấy sự tồn tại ấy.
Thảo Quỳnh
